Η τομοσύνθεση ή τρισδιάστατη μαστογραφία, που είναι ουσιαστικά η εξέλιξη της κλασικής ψηφιακής μαστογραφίας, μπορεί να εντοπίσει περισσότερους καρκίνους του μαστού, αλλά και να μειώσει το ποσοστό των ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων, σύμφωνα με νέα μελέτη με στοιχεία για ένα εκατομμύριο γυναίκες.
Τι είναι η τρισδιάστατη μαστογραφία;
Η τρισδιάστατη μαστογραφία ή τομοσύνθεση, χρησιμοποιεί ακτίνες Χ χαμηλής δόσης και δημιουργεί στον υπολογιστή τρισδιάστατες εικόνες των μαστών, προκειμένου να εντοπιστούν κακοήθειες. Η παραδοσιακή μαστογραφία
δημιουργεί 2D εικόνες των μαστών, λαμβάνοντας 2 στατικές λήψεις με πίεση σε κάθε μαστό και με την ακτινολογική λυχνία να παραμένει ακίνητη.
Η διαγνωστική ακρίβεια της μαστογραφίας έχει περιορισμούς εξαιτίας της επιπροβολής – επικάλυψης των ινοαδενικών στοιχείων, με αποτέλεσμα μία βλάβη στον μαστό να «κρυφτεί» και να μην γίνει η σωστή διάγνωση ή να
«εμφανιστεί» ενώ στην πραγματικότητα δεν υπάρχει.
Με την τρισδιάστατη μαστογραφία (τομοσύνθεση) μειώνεται το φαινόμενο της επιπροβολής καθώς η ακτινολογική λυχνία περιστρέφεται σε ένα τόξο 15 μοιρών, λαμβάνοντας 15 τομές χαμηλής δόσης. Η συνολική δόση είναι περίπου
ίδια με την ψηφιακή μαστογραφία. Οι λήψεις αυτές ανασυντίθενται σε υπολογιστή, δίνοντας τη δυνατότητα στον ιατρό ακτινολόγο να δει κάθε τομή και να διακρίνει πιο ξεκάθαρα τον φυσιολογικό ιστό και τις μικροσκοπικές βλάβες, που θα
μπορούσαν να μην έχουν απεικονιστεί τόσο καλά στην ψηφιακή μαστογραφία.
Τι έδειξε η νέα μελέτη
Η νέα μελέτη περιελάμβανε δεδομένα για περισσότερες από 1 εκατομμύριο γυναίκες ηλικίας 40-79 ετών, οι οποίες υποβλήθηκαν σε προληπτικό έλεγχο είτε με 3D είτε με 2D ψηφιακή μαστογραφία (από την αρχή του 2014 μέχρι
το τέλος του 2020) στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι περισσότερες γυναίκες έκαναν τουλάχιστον δύο μαστογραφίες κατά τη διάρκεια της περιόδου μελέτης. Οι ερευνητές ανέλυσαν σχεδόν 2,5 εκατομμύρια εξετάσεις προσυμπτωματικού ελέγχου.
Η τομοσύνθεση (3D μαστογραφία) εντόπισε 5,3 καρκίνους του μαστού για κάθε 1.000 γυναίκες, σε σύγκριση με 4,5 ανά 1.000 γυναίκες που έκαναν δισδιάστατη ψηφιακή μαστογραφία. Επιπλέον, υπήρξε χαμηλότερο ποσοστό ψευδώς θετικών και περιπτώσεων που η γυναίκα χρειάστηκε να κάνει επαναληπτική μαστογραφία, αυτή τη φορά με τομοσύνθεση.
Στα ψευδώς θετικά αποτελέσματα, ενημερώνεται η γυναίκα ότι πρέπει να κάνει κι άλλες εξετάσεις, αλλά τελικά δεν υπάρχει καρκίνος του μαστού. Αυτό μπορεί να προκαλέσει τεράστιο άγχος στη γυναίκα.
«Με την τομοσύνθεση, μια δέσμη ακτίνων Χ λαμβάνει πολλές εικόνες χαμηλής δόσης σε ένα τόξο πάνω από το κεφάλι της γυναίκας και ο υπολογιστής αναδομεί το στήθος, ώστε να μπορεί ο γιατρός πραγματικά να «κινηθεί» στα διάφορα στρώματα του ιστού του μαστού και να δει αν υπάρχει πραγματικά κάποια βλάβη ή όχι», είπε ο επικεφαλής της μελέτης.
Είναι σημαντικό να τονίσουνε ότι ενώ η τεχνολογία 3D είναι καλύτερη για τον έλεγχο των πυκνών μαστών, σε σχέση με τις παραδοσιακές 2D μαστογραφίες, δεν λύνεται πλήρως το πρόβλημα.
«Το πραγματικά πυκνό στήθος μοιάζει με χιονοθύελλα σε ορισμένες απεικονίσεις και λόγω των λευκών σημείων, δεν μπορείς να διακρίνεις τις βλάβες. Στους πυκνούς μαστούς, είναι πιο δύσκολο να δεις τους καρκίνους, επειδή καλύπτονται από λευκό αδενικό ιστό».
Θα χρειάζεται λοιπόν, να γίνεται επιπροσθέτως υπερηχογράφημα ή μαγνητική τομογραφία μαστού μετά από οποιονδήποτε τύπο μαστογραφίας κάνει η γυναίκα που έχει πραγματικά πυκνούς μαστούς, είπαν οι ερευνητές.
Το μειονέκτημα είναι ότι τρισδιάστατη μαστογραφία σημαίνει ελαφρώς μεγαλύτερη έκθεση στην ακτινοβολία. Ωστόσο, τα οφέλη από την καλύτερη ανίχνευση καρκίνου είναι πιο σημαντικά από τον κίνδυνο της ακτινοβολίας. Εάν μια ασθενής έχει πυκνό ιστό μαστού, θα πρέπει να προτιμήσει την τομοσύνθεση, κατέληξαν οι ερευνητές.